W 1975 roku wyniku reorganizacji placówek oświatowych na terenach gminnych, nazwę Dom Ludowy im. Wincentego Witosa zmieniono na Gminny Ośrodek Kultury w Wierzchosławicach. Dyrektorem placówki została Agnieszka Dybiec, po niej Leszek Liszka, Zbigniew Buski i Roman Głowacki. Z inicjatywy tego ostatniego w 1986 roku rozpoczęto generalny remont Gminnego Ośrodku Kultury.
Remont trwał z przerwami aż do 1993 roku a w jego trakcie wykonano m. in. elewację budynku i ułożono kostkę brukową przed budynkiem. Wewnątrz wykonano drewniane schody i balustradę, odmalowano ściany, wymieniono stolarkę okienną oraz grzejniki. Ponadto ułożono płytki ścienne na I piętrze. Prace remontowe wykonywała firma Adama Świerczka Adambud oraz Zakład Remontowo- Budowlany Jarosław Zięcina. W czasie kolejnego remontu stłuczono marmurową tablicę z napisem Dom Ludowy imienia Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, która widniała nad wejściem od 1924 roku. Pani Zofia Oćwieja kawałki potłuczonej tablicy przekazała do Muzeum Wincentego Witosa. W wyniku prac konserwatorskich udało się naprawić tablicę, jednak ludowcy skupieni wokół Towarzystwa Przyjaciół Muzeum W. Witosa wykonali jej duplikat, który w listopadzie 2000 roku umieszczono ponownie na budynku Domu Ludowego.
W latach 1992 -1999 funkcję dyrektora Domu Ludowego pełnił Wiesław Kutek, który jako radny gminy oraz przewodniczący Komisji Oświaty i Kultury wnioskował, aby przywrócić pierwotne nazewnictwo budynku. Gminny Ośrodek Kultury nosił nazwę do dnia 30 października 1992 r. Dnia 1 listopada 1992 roku funkcjonować zaczął ponownie Dom Ludowy imienia Wincentego Witosa.
Wiesław Kutek motywując objęcie funkcji dyrektora patriotycznymi przesłankami i chęcią „zrobienia czegoś dla społeczeństwa”, stwierdził: ”…to, że mieszkam od urodzenia w Bogumiłowicach powoduje, że łatwiej jest mi zrozumieć potrzeby kulturalne i duchowe społeczeństwa Wierzchosławic” . Podczas 7 letniej dyrektorskiej kadencji Wiesława Kutka, w Domu Ludowym prowadził Klub Tańca Towarzyskiego „Arabeska” – naukę tańca nowoczesnego dla młodzieży gminnej.
Liczne sukcesy odnosił nadal Zespół Pieśni i Tańca „Swojacy” pod okiem choreograf Marioli Szydłowskiej. Z inicjatywy Kazimierza Kapały powstał Gminny Klub Turystyczny, odbywały się dożynki, Gminne Spartakiady Szkół, Dni Kultury Chrześcijańskiej, podczas których gościnnie występował zespół „Sacrum” z Bogumiłowic a artysta Kazimierz Dżalak prezentował wystawę prac malarskich zatytułowaną: Boże Tyś Mym Natchnieniem. Na parterze w tym czasie powstała siłownia, bilard, oraz bufet Wiraż. Ponadto Dom Ludowy od 1992 roku stał się siedzibą redakcji samorządowego pisma –„Ziemia Wierzchosławicka” oraz redagowanego przez Towarzystwo Kultywowania Wiedzy o Armii Krajowej „Biuletynu AK”.
Pismo Ziemia Wierzchosławicka ukazywało się początkowo, jako Dwumiesięcznik Domu Ludowego w Wierzchosławicach. Nakład pisma wynosił 100 egzemplarzy. W skład zespołu redakcyjnego wchodzili: Wiesław Kutek, jako Redaktor Naczelny, Sekretarz: Mariola Szydłowska i Lidia Głowacka odpowiadająca za korektę pisma. Pozostały skład był zmienny a najczęściej pracowali w nim: Stanisław Dzierwa, Roman Głowacki, Ryszard Bogusz, Anita Sochacka, Rafał Kubisztal, Piotr Kania i Marian Chuchrowski. Warto zaznaczyć, że od 1997 roku pismo ukazywało się w nowej kolorowej szacie graficznej a nakład zwiększono do 500 egzemplarzy. Obecnie Ziemia Wierzchosławicka jest pismem lokalnym o ugruntowanej pozycji. Wpływ na ten stan rzeczy wywarł fakt, że pismo otwarte jest dla wszystkich a swoim zasięgiem obejmuje coraz szersze grono odbiorców[1]. Od 1999 roku redaktorem Ziemi Wierzchosławickiej była dyrektor domu ludowego Danuta Flaumenhaft, którą wspomagał przez pewien czas sekretarz pisma Józef Komarewicz. W 1996 roku przy pomocy kierownik Muzeum W. Witosa Janiny Kupiec w jednym z pomieszczeń, na piętrze Domu Ludowego otwarto „Izbę Wójtów”- stałą ekspozycję wystawienniczą poświęconą włodarzom i historii samorządu gminy Wierzchosławice[2].
Dom Ludowy był w minionym dwudziestoleciu miejscem o międzynarodowym znaczeniu a jego wnętrza odwiedzali znani politycy. W 1992 roku w związku z prowadzoną kampania wyborczą z ramienia Akcji Wyborczej „Solidarność” Dom Ludowy odwiedził Adam Glapiński – ówczesny minister budownictwa w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. W 1994 w murach Domu Ludowego o potrzebie stworzenia w Polsce nowej centroprawicowej formacji politycznej mówił prof. Lech Falandysz z kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy. W 1998 roku Wierzchosławice odwiedził gościnnie premier Jerzy Buzek. W Domu Ludowym rozmawiał z rolnikami a w „Sali Wójtów” spotkał się z burmistrzami i wójtami województwa tarnowskiego tworząc tzw. „Porozumienie wierzchosławickie na rzecz promocji reformy państwa”
Dnia 29 sierpnia 1999 roku podczas obchodów Gminnych Dożynek w „Sali Wójtów” podpisane zostało porozumienie partnerskie między gminami – węgierską, Rakoczifalvą i wierzchosławicką. Współpraca ta zaowocowała organizacją uroczystości „Dni Przyjaźni Gmin Wierzchosławice- Rakoczifalva” w 2001 roku, wtedy też uroczyście otworzono scenę plenerową na placu za Domem Ludowym. W Domu Ludowym siedzibę miały również Zespół Tańca Współczesnego „Akcent” i kółko fotograficzne.
W 2001 i 2002 roku z powodzeniem organizowano cykl konkursów teatrzyków szkolnych „Skrzat”, w którym udział brały szkoły podstawowe z terenu Gminy Wierzchosławice, a dzięki pomocy Fundacji im. Andrzeja Urbańczyka w 2004 roku uruchomiono pracownie komputerową z której korzystać mogą wszyscy mieszkańcy gminy. Podczas ostatniego dziesięciolecia Gminne Centrum Kultury podejmowało również szereg inicjatyw kulturalnych z wieloma utalentowanymi artystami. Do kanonu imprez weszły min. wernisaże malarskie Adama Jańca i Kazimierza Dżalaka z Bogumiłowic oraz spotkania literackie z lokalnym poetą Januszem Gdowskim. Największą imprezą plenerową, jaką organizował Dom Ludowy w Wierzchosławicach były obchody Święta Karpia Wierzchosławickiego. Impreza zorganizowana po raz pierwszy w 2001 roku w niedługim czasie zyskała grono zwolenników stając się swoistą wizytówką regionu.
W 2007 roku w Wierzchosławicach podczas „Kongresu Wsi Polskiej” kwiaty przed pomnikiem bohaterów I wojny światowej przed Domem Ludowym złożył Premier RP Jarosław Kaczyński.
Największym jednak entuzjazmem wśród mieszkańców Wierzchosławic cieszyły się odwiedziny Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, 19 września 2013 r. Z okazji rocznicy Zaduszek Witosowych”. Bronisław Komorowski złożył wiązankę kwiatów w kaplicy Wincentego Witosa na wierzchosławickim cmentarzu a następnie przed budynkiem Domu Ludowego odsłonił tablicę pamięci Adama Boryczki ps. Tońko, cichociemnego, oficera AK i ostatniego kuriera WiN.
Ponad 80 letnia działalność Domu Ludowego im Wincentego Witosa w Wierzchosławicach na stałe zapisała się w kartach historii. Działalność ta niewątpliwie znacząco przyczyniła się do rozpowszechnienia i krzewienia kultury, postaw patriotycznych i obywatelskich wychowując w tym duchu kilka pokoleń młodzieży. Swoją działalność budynek wygasił stopniowo w 2012 r wraz z przeniesieniem kompetencji Gminnego Centrum Kultury do nowopowstałego Centrum Kultury Wsi Polskiej ( Uniwersytetu Ludowego). Budynek „ludowca” zamknięty przez 5 lat potrzebował pilnego remontu. Z pomocą przyszły środki unijne z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.
Obecnie, po trwającym 3 lata generalny remoncie Domu Ludowego został z powrotem odnowiony. Funkcjonuje w nim biblioteka gminna wraz z nowoczesną czytelnią oraz klub dla osób starszych Senior plus.
Fenomen popularnego „ludowca” trwać będzie zapewne nadal, a jego historię wciąż tworzyć będą kolejne pokolenia mieszkańców gminy.
Janusz Skicki
[1] Obecny nakład pisma sięga 1800 egzemplarzy.
[2] Nad stworzeniem „Izby Wójtów” w latach osiemdziesiątych pracował wspólnie z Zarządem Towarzystwa Przyjaciół Muzeum W. Witosa kierownik Domu Ludowego w Wierzchosławicach Roman Głowacki.
Ostatnia modyfikacja: 8 kwietnia 2021
